Οι λοιμώξεις από αλφαϊούς συνδέονται με επιδημική πολυαρθρίτιδα, η οποία είναι ο συχνότερος τύπος ιογενούς αρθρίτιδας στα νησιά του Νότιου Ειρηνικού, την Αυστραλία, την Αφρική και την Ασία. Μεταδίδονται με αρθρόποδα, συνήθως κουνούπια. Η περίοδος επώασης των αλφαϊών ποικίλλει από αρκετές ημέρες έως 3 εβδομάδες.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ : Η λοίμωξη εκδηλώνεται τυπικά με πυρετό, αρθρίτιδα και εξάνθημα (Tesh RB, 1982) και ενίοτε ήπια λεμφαδενοπάθεια. Στις νόσους Chikungunya και O’nyong-nyong, ο πυρετός και οι αρθρικές εκδηλώσεις έχουν τυπικά οξεία έναρξη (Fraser JR and Cunningham AL, 1980), ενώ οι άλλες λοιμώξεις από αλφαϊούς χαρακτηρίζονται από περισσότερο βαθμιαία έναρξη του πυρετού και άτυπες συστηματικές εκδηλώσεις πριν από την εμφάνιση της προσβολής των αρθρώσεων.

Αρθρίτιδα : Αφορά τυπικά τις μικρές αρθρώσεις των χεριών και των ποδιών, πηχεοκαρπικές, γόνατα, αγκώνες και ποδοκνημικές.

Εκδηλώνεται με θερμότητα, ερυθρότητα, διόγκωση και πόνο, ιδιαίτερα έντονο στους ενήλικες, και μπορεί να συνοδεύεται από τενοντίτιδα και περιαρθρίτιδα.

Η παθογένεσή της είναι άγνωστη. Ενοχοποιούνται ανοσολογικοί μηχανισμοί, όπως κυκλοφορούντα ανοσοσυμπλέγματα, ενώ δεν υπάρχουν ενδείξεις άμεσης λοίμωξης των αρθρώσεων (Julkunen I et al, 1986; Fraser JR et al, 1988).

Εξάνθημα : Παρατηρείται αρκετές ημέρες μετά την εμφάνιση των αρθρικών εκδηλώσεων και διαρκεί μερικές μόνον ημέρες. Είναι κηλιδώδες, βλατιδώδες, φυσαλιδώδες ή κνιδωτικό και καταλαμβάνει το πρόσωπο, τον κορμό και τις καμπτικές επιφάνειες των μελών. Οι εκδηλώσεις αυτές υποχωρούν συνήθως μετά από αρκετές ημέρες, αλλά υποτροπές είναι ασυνήθιστες και μερικά άτομα έχουν συμπτώματα επί εβδομάδες έως μήνες (Mudge P, 1974).

ΔΙΑΓΝΩΣΗ : Επιβεβαιώνεται με την απομόνωση του ιού με ορολογικές μεθόδους. Μπορεί να υπάρχει πρώιμη ήπια λευκοπενία με σχετική λεμφοκυττάρωση. Θρομβοπενία έχει αναφερθεί σε ασθενείς με λοίμωξη από τους ιούς Chikungunya και Mayaro.

3.3.1   ΝΟΣΟΣ ROSS RIVER («ΕΠΙΔΗΜΙΚΗ ΠΟΛΥΑΡΘΡΙΤΙΔΑ»)

Ενδημεί στην Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και τα νησιά του Νότιου Ειρηνικού.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ. Οι «ρευματικές» εκδηλώσεις εμφανίζονται συνήθως οξέως, αλλά μπορεί να είναι ήπιες και περιορισμένες. Είναι συνήθως συμμετρικές και χαρακτηρίζονται από εξάνθημα, αρθρίτιδα και τενοντοελυτρίτιδα ή/και ενθεσοπάθεια.

Εξάνθημα : Είναι μερικές φορές το μοναδικό σύμπτωμα της νόσου ή συνδυάζεται με κεφαλαλγίες και άλλες ελάσσονες συστηματικές εκδηλώσεις. Είναι συνήθως κηλιδοβλατιδώδες, πυκνό και συρρέον ή διάσπαρτο, και ενίοτε συνδυάζεται με πορφυρικό εξάνθημα τύπου Henoch-Schonlein (Fraser JR et al, 1983).

Εντοπίζεται κυρίως στα μέλη και τον κορμό, στις παλάμες, τα πέλματα, τις φάλαγγες, το πρόσωπο και, σπάνια, το τριχωτό της κεφαλής

Εμφανίζεται πριν ή μετά την αρθρίτιδα (Clarke JA et al, 1973) και συνήθως υφίεται μετά από 1-10 ημέρες, αν και οι μεμονωμένες αλλοιώσεις μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο. Μπορεί να είναι ευαίσθητο και συχνά συνοδεύεται από υπεραισθησία παλαμών και πελμάτων.

Αρθρίτιδα : Αφορά συνήθως τις πηχεοκαρπικές, τα γόνατα, τις ποδοκνημικές, τις μετακαρπιοφαλαγγικές και φαλαγγοφαλαγγικές, τους αγκώνες, τα δάκτυλα των ποδιών και τον ταρσό. Πολύ λιγότερο συχνά παρατηρείται στις αυχενικές και θωρακο-οσφυικές αρθρώσεις, τους ώμους, τα ισχία και, περιστασιακά, τις πλευροχόνδρινες, πλευροσπονδυλικές και κροταφογναθικές διαρθρώσεις.

Κλινικά χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο, ο οποίος συνοδεύεται από περιορισμό της κινητικότητας, θερμότητα, ερυθρότητα και ευαισθησία, περιαρθρική διόγκωση των μικρών και μεγάλων περιφερικών αρθρώσεων και συλλογές στις περιφερικές αρθρώσεις και τα έλυτρα των τενόντων

Τενοντοελυτρίτιδα ή/και ενθεσοπάθεια : Μπορεί να παρατηρηθεί στην κατάφυση της πελματιαίας περιτονίας στην πτέρνα (Fraser JR, 1986) και στον Αχίλλειο τένοντα, στον επιγονατιδικό τένοντα, στην κεφαλή της περόνης, τους επικόνδυλους του αγκώνα και διάφορα σημεία των στροφέων του ώμου.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ :

Φυσιολογικός αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων

Αύξηση της ΤΚΕ, τις πρώτες εβδομάδες της νόσου. Αργότερα, η ΤΚΕ επιστρέφει σε φυσιολογικά επίπεδα ή παραμένει ελαφρώς ή μετρίως αυξημένη

Αύξηση της CRP (λιγότερο συχνά από την ΤΚΕ)

Κενοτοπιώδη μακροφάγα και ελάχιστα πολυμορφοπύρηνα λευκά αιμοσφαίρια (στο αρθρικό υγρό).

3.3.2   ΝΟΣΟΣ CHINKUNGUNYA

Απαντάται στις Ινδίες, την Νοτιοανατολική Ασία και τις Φιλιππίνες. Μπορεί να προκαλέσει αρθρίτιδα, συχνότερα των γονάτων, οσφυαλγία και μυαλγίες. Η αρθρίτιδα διαρκεί 1-2 εβδομάδες και υφίεται πλήρως χωρίς να αφήσει υπολειμματικές αλλοιώσεις. Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εικόνα και την ανεύρεση αυξημένων τίτλων αντισωμάτων έναντι του ιού.

3.3.3   ΝΟΣΟΣ O’ NYONG-NYONG

Απαντάται στην ίδια γεωγραφική περιοχή με την νόσο Chikungunya. Χαρακτηρίζεται από πυρετό, εξάνθημα, μυαλγίες και αρθραλγίες, ναυτία, εμέτους και λεμφαδενίτιδα. Αρχικά εκδηλώνεται με αιφνίδιο υψηλό πυρετό και κεφαλαλγίες και αργότερα έντονους μυϊκούς και αρθρικούς πόνους. Πρώιμα στη διάρκεια του πυρετού εμφανίζεται επίπεδο, ερυθρό, σχεδόν γενικευμένο, εξάνθημα και αργότερα δεύτερο εξάνθημα παρόμοιο με της ιλαράς. 

3.3.4   ΝΟΣΟΣ MAYARO

Απαντάται κυρίως στα τροπικά δάση της Νότιας Αμερικής. Χαρακτηρίζεται από πυρετό, ρίγη, κεφαλαλγίες, οφθαλμικό πόνο, γενικευμένες μυαλγίες, αρθραλγίες, διάρροια, εμέτους και εξάνθημα που διαρκεί 3-5 ημέρες (Tesh RB et al, 1999). Ο αρθρικός πόνος είναι έντονος και κυριαρχεί της κλινικής εικόνας. Μερικές φορές επιμένει πολλούς μήνες και είναι αναπηρικός.

3.3.5   ΝΟΣΟΣ SINDBIS

Έχει την μεγαλύτερη γεωγραφική κατανομή από τους αλφαϊούς (Ευρώπη, Ασία, Αυστραλία και Αφρική). Χαρακτηρίζεται από πυρετό, εξάνθημα και πολυαρθρίτιδα. Εκδηλώνεται με αιφνίδιο χαμηλό πυρετό μετά από επώαση συνήθως μικρότερη της μιας εβδομάδος, συνοδευόμενο από μυαλγίες, κακουχία και πόνους στις αρθρώσεις και τους τένοντες.

Προσβάλλονται οι πηχεοκαρπικές, οι φάλαγγες, τα ισχία, τα γόνατα και οι ποδοκνημικές. Οι διογκωμένες αρθρώσεις δεν παρουσιάζουν σημαντικό ύδραρθρο.

Το εξάνθημα είναι κηλιδοβλατιδώδες και μη κνιδωτικό και εντοπίζεται στον κορμό και τα μέλη, και αργότερα γίνεται φυσαλιδώδες, ιδιαίτερα στα μέλη. Οι βλατίδες έχουν διάμετρο περίπου 3 mm. Το εξάνθημα διαρκεί κατά μέσον όρον 1 εβδομάδα. Όπως και ο πυρετός, υφίεται σχεδόν πάντοτε μετά από 3 εβδομάδες, αλλά οι αρθραλγίες μπορεί να επιμείνουν πολλές εβδομάδες.

Ο ιός μπορεί να απομονωθεί στο αίμα ή τις φυσαλίδες στη διάρκεια της οξείας φάσης της νόσου. Μπορεί να υπάρχει αύξηση των δεικτών οξείας φάσης και ήπια λευκοπενία. Η διάγνωση μπορεί να γίνει από τον αυξανόμενο τίτλο των αντισωμάτων έναντι του ιού.

3.3.6  ΝΟΣΟΣ OCKELBO

Οφείλεται σε λοίμωξη από ιό παρόμοιο με τον ιό Sindbis. Έχει ενσκήψει κατά επιδημίες στη Σουηδία, Φινλανδία και Ρωσία (Skogh M and Espmark A, 1982). Παρατηρείται σε άτομα κυρίως ηλικίας 30-60 ετών, με ίση κατανομή μεταξύ των 2 φύλων. Εκδηλώνεται με πυρετό, αρθραλγίες και εξάνθημα.

3.3.7  ΝΟΣΟΣ POGOSTA

Είναι ιογενής νόσος συνδεόμενη στενά με τον ιό Sindbis και μεταδιδόμενη με τα κουνούπια. Είναι κλινικά παρόμοια ή πανομοιότυπη με την νόσο Ockelbo («νόσος Αυγούστου - Σεπτεμβρίου»), στη Σουηδία, και τον πυρετό Karelian, στη Δυτική Ρωσία (Lvov DK et al, 1984; Lvov DK et al, 1988; Shirako Y et al, 1991).

Προσβάλλει κυρίως νέους ενήλικες και άτομα μέσης ηλικίας, αλλά συχνά και τα παιδιά. Έχει αναφερθεί μία επιδημία στη Φινλανδία το 1998. Εκδηλώνεται με κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα, αρθρίτιδα, και, ενίοτε, χαμηλό πυρετό, κόπωση και μυαλγίες (Turunen M et al, 1998).

Έχει συνήθως αυτοπεριοριζόμενη διαδρομή, αν και στο 50% των περιπτώσεων συνοδεύεται από χρόνιες αρθραλγίες και μυαλγίες.