ΣΥΝΔΡΟΜΟ WEISSENBACHER-ZWEYMULLER (Weissenbacher-Zweymuller syndrome)

Το σύνδρομο Weissenbacher-Zweymuller πρωτοπεριγράφηκε το 1964 ως «σύνδρομο Pierre Robin με εμβρυική χονδροδυσπλασία» και θεωρείται νεογνική έκφραση του συνδρόμου Wagner. Οι εκδηλώσεις του είναι παρόμοιες με της ωτο-σπονδυλο-μεγαεπιφυσιακής δυσπλασίας (OSMED). Χαρακτηρίζεται από ριζομελική χονδροδυσπλασία και νεογνική μικρογναθία, νευροαισθητήρια κώφωση, βράχυνση των μελών, ιδιόμορφο προσωπείο, πάχυνση των αρθρώσεων (ιδιαίτερα των γονάτων και των αγκώνων), η οποία προσδίδει στα μηριαία και τα βραχιόνια σχήμα αλτήρα, και σκελετικές ανωμαλίες, οι οποίες όμως προοδευτικά βελτιώνονται και, κατά το 5^ο-6^ο  έτος της ηλικίας, επιτρέπουν την κανονική ανάπτυξη του ασθενούς (Weissenbacher G and Zweymuller E, 1964; Haller JO et al, 1975).

ΣΥΝΩΝΥΜΑ

• Μεγα-επιφυσιακός νανισμός (megaepiphyseal dwarfism)
• Σύνδρομο Nance-Insley
• Σύνδρομο Pierre Robin με εμβρυική χονδροδυσπλασία (Pierre Robin syndrome with fetal chondrodysplasia)
• Σύνδρομο Insley-Astley (Insley-Astley syndrome)
• Χονδροδυσπλασία Nance-Sweeney (Nance-Sweeney chondrodysplasia)
• Χονδροδυστροφία με νευροαισθητήρια κώφωση (chondrodystrophy with sensorineural deafness)
• Ωτο-σπονδυλο-προσωπική δυσπλασία
• Ωτο-σπονδυλο-μεγα-επιφυσιακή δυσπλασία (οto-spondylo-mega-epiphyseal dysplasia) (OSMED)

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ

Το σύνδρομο Weissenbacher-Zweymuller είναι πολύ σπάνιο. Εχουν αναφερθεί μερικές μόνο περιπτώσεις σ΄ολόκληρο τον κόσμο.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

Το σύνδρομο Weissenbacher-Zweymuller κληρονομείται ως αυτοσωμικός υπολειπόμενος χαρακτήρας. Οφείλεται σε μεταλλάξεις ενός από τα 2 αντίγραφα του γονιδίου COL11A2, το οποίο εντοπίζεται στο βραχύ σκέλος του χρωμοσώματος 6 (Weissenbacher G and Zweymuller E, 1964; Pihlajamaa T et al, 1998). Οι μεταλλάξεις του γονιδίου αυτού οδηγούν σε ανώμαλο σχηματισμό κολλαγόνου, στον οποίο οφείλονται τα σημεία και συμπτώματα της νόσου.

Εκτός του συνδρόμου Weissenbacher-Zweymuller (ετερόζυγη ωτο-σπονδυλο-μεγα-επιφυσιακή δυσπλασία; OSMED), οι μεταλλάξεις του γονιδίου COL11A2 ευθύνονται και για το σύνδρομο Stickler τύπου ΙΙΙ (ένα τύπο μη οφθαλμικού συνδρόμου Stickler) και την ομόζυγη OSMED.

Κατά τους Galil A και συν. (1991), το σύνδρομο Weissenbacher-Zweymuller δεν είναι δυσπλασία, αλλά νόσημα του συνδετικού ιστού το οποίο οδηγεί σε καθυστέρηση της σκελετικής ωρίμανσης. Ο Kelly TE και συν. (1982) υποστηρίζει ότι είναι η νεογνική έκφραση του συνδρόμου Stickler. Κατά τους Chemke J και συν. (1992) αποτελεί ιδιαίτερο νόσημα καθυστέρησης της ωρίμανσης του σκελετού, διαφορετικό από το σύνδρομο Stickler.

Σε σύγκριση με το σύνδρομο Stickler, περιλαμβάνει καθυστέρηση της νεογνικής ανάπτυξης και περισσότερες σκελετικές ανωμαλίες, χωρίς όμως τις οφθαλμικές (μυωπία-αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς) και αρθρικές εκδηλώσεις του συνδρόμου Stickler. Ακόμα, σε αντίθεση με το σύνδρομο Stickler, είναι υπολειπόμενο, και όχι επικρατές, νόσημα.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Τα παιδιά με σύνδρομο Weissenbacher-Zweymuller γεννιούνται με μικρογναθία, υπερωϊοσχιστία, κοντά χέρια και πόδια (ριζομελία), κωνοειδούς σχήματος οστά άνω και κάτω άκρων, υπερτελορισμό και στεφανιαίες σχισμές των σπονδύλων.

Σε αντίθεση με τους περισσότερους τύπους νανισμού, αρχικά οι ασθενείς με σύνδρομο Weissenbacher-Zweymuller εμφανίζουν νανισμό, αλλά αργότερα μεσολαβεί ένα διάστημα βαθμιαίας ανάπτυξης και οστικών μεταβολών, οι οποίες οδηγούν σε φυσιολογική ανάπτυξη κατά το 5^ο ή 6^ο έτος της ηλικίας.

Λόγω της υπερωϊοσχιστίας, οι ασθενείς με WZS συχνά παρουσιάζουν γλωσσική και λεκτική καθυστέρηση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η φυσική, κινητική, διανοητική και ακαδημαϊκή ανάπτυξη είναι φυσιολογική κατά το 5^ο ή 6^ο έτος της ηλικίας.

Τα συμπτώματα υπάρχουν στη γέννηση και γίνονται εμφανέστερα στην όψιμη παιδική ηλικία. Με την πάροδο όμως του χρόνου, οι σκελετικές και ακτινολογικές ανωμαλίες υποχωρούν.

Κλινικές εκδηλώσεις

• Ανωμαλίες προσώπου (υπερτελορισμός, υπερωιοσχιστία, εξόφθαλμος, συμπίεση ρινικής γέφυρας, γλωσσόπτωση, μικρή μύτη στραμμένη προς τα πάνω, μικρογναθία)
• Βαρηκοΐα (αισθητική και αγωγιμότητας) (Galil A et al, 1991)
• Βρεγματο-ινιακή εγκεφαλοκήλη–βρεγματική μηνιγγοεγκεφαλοκήλη (Moore SJ et al, 1989)
• Κινητική καθυστέρηση
• Μεσοπροσωπική υποπλασία (Ramer JC et al, 1993)
• Μηριαία και βραχιόνια σχήματος αλτήρα
• Μυωπία
• Μηνιγγοκήλη
• Οσφυαλγία
• Προοδευτική δυσκαμψία των αρθρώσεων
• Υποπλασία οπτικού νεύρου (Moore SJ et al, 1989)
• Χαμηλό ανάστημα, λόγω βράχυνσης των οστών των άνω και κάτω άκρων

ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

• Βράχυνση μηριαίου
• Διαπλάτυνση των μεταφύσεων των μακρών οστών
• Μεγέθυνση των επιφύσεων
• Πλατυσπονδυλία, ιδιαίτερα στην κατώτερη ΘΜΣΣ
• Στεφανιαίες σχισμές σπονδύλων

ΔΙΑΓΝΩΣΗ. Η διάγνωση του συνδρόμου Weissenbacher-Zweymuller συνήθως γίνεται από τα κλινικά και ακτινολογικά ευρήματα.

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Διαστροφικός νανισμός. Χαρακτηρίζεται από πλατυποδία, συγκάμψεις των αρθρώσεων, υπερευκίνητους αντίχειρες και μη βολβώδη οστά.

Δυσπλασία Kniest. Οι ασθενείς με σύνδρομο Kniest έχουν οφθαλμικές ανωμαλίες, όχι όμως υποπλασία της γνάθου.

Μεμονωμένη διαδοχή Pierre-Robin (isolated Pierre-Robin sequence). Οι ασθενείς με το σύνδρομο αυτό έχουν υποπλασία της γνάθου και υπερωϊοσχιστία, όχι όμως κοντά χέρια και πόδια.

Μετατροφικός νανισμός. Χαρακτηρίζεται από ορατές μεταβολές του κορμού και κοντά μέλη όσο η ΣΣ επιπεδώνεται και τα οστά προοδευτικά παραμορφώνονται.

Σύνδρομο Stickler. Χαρακτηρίζεται από οφθαλμικές ανωμαλίες (μυωπία, αποκόλληση αμφιβληστροειδούς), αλλά οι ασθενείς δεν γεννιούνται με βράχυνση των χεριών και των ποδιών.

Σύνδρομο Marshall. Περιλαμβάνει ανωμαλίες της ακοής και της όρασης, όχι όμως βραχυσκελία στη γέννηση.

Ωτο-σπονδυλο-μεγαεπιφυσιακή δυσπλασία (OSMED). Περιλαμβάνει κώφωση και ανώμαλη ανάπτυξη και ανάπτυξη της ΣΣ και των αυξητικών χόνδρων στα άκρα των μακρών οστών (σπονδυλοεπιφυσιακή δυσπλασία) με μεγάλους αυξητικούς χόνδρους στις επιφύσεις.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ. Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία του συνδρόμου Weissenbacher-Zweymuller. Μερικές από τις σκελετικές ανωμαλίες (π.χ. υπερωϊοσχιστία) μπορούν να διορθωθούν με ορθοπεδικές ή γναθοπροσωπικές επεμβάσεις.