ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

Η οστεοπόρωση απλώς αντιμετωπίζεται, δεν θεραπεύεται 100%.Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας συνιστά η θεραπεία της εγκατεστημένης οστεοπόρωσης (ΤScore <-2,5) να βασίζεται στα φάρμακα, την μυϊκή άσκηση και την τήρηση υγιεινών κανόνων διατροφής (π.χ. αποφυγή πολλών κρεάτων και καφέδων, καπνίσματος και πολύ αλκοόλ, κλπ).

Η θεραπεία πρέπει να περιέχει τρία φάρμακα : Ενα βασικό + βιταμίνη D3 + ασβέστιο, εάν το τελευταίο είναι ανεπαρκές στις τροφές. Η διάρκεια της θεραπείας πρέπει να είναι τριετής τουλάχιστον, μέχρι την επόμενη μέτρηση οστικής πυκνότητας. Η ετήσια μέτρηση DEXA ουδέν προσφέρει στους γιατρούς και τους ασθενείς, πλην σύγχυσης.

1.  ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Προληπτική ορμονοθεραπεία

Παράγωγα οιστρογόνων, της ομάδας SERM

Τibolone (Livial) και Raloxifene (Evista).

Bazedoxifene. Είναι SERM 3ης γενιάς (εμπορική ονομασία Conbriza). Εχει ένδειξη για την σταθεροποίηση της οστικής πυκνότητας σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Μπορεί να χορηγηθεί άφοβα για πολλά χρόνια για την πρόληψη της οστεοπόρωσης [5].

Ασβέστιο 

Δόση : 1000 mg ημερησίως [10].

Παρενέργειες : Το συμπληρωματικό (εξωγενώς χορηγούμενο) ασβέστιο μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα και αίσθημα μετεωρισμού (φούσκωμα) και έχει ενοχοποιηθεί για ασβεστοποιήσεις τενόντων, αγγείων κ.λ.π. Ακόμα, εναποτίθεται οπουδήποτε υπάρχει φλεγμονή και μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, όπως περικαρδίτιδα, στένωση αρτηριών, κλπ. [15].

Η σύγχρονη διατροφή είναι επαρκέστατη σε ασβέστιο, γιατί το ασβέστιο βρίσκεται παντού ακόμα και στο νερό. Ακόμα, εφ’ όσον χορηγείται αλφακαλσιδόλη, είναι αμφίβολο κατά πόσον χρειάζεται το συμπληρωματικό ασβέστιο, γιατί με την αλφακαλσιδόλη αξιοποιείται επαρκώς το ασβέστιο των τροφών.

Διφωσφονικά άλατα

Aπό τα βασικά φάρμακα σήμερα που επικρατούν στη θεραπεία της οστεοπόρωσης είναι τα διφωσφονικά άλατα αλενδρονάτη (Aledronate), ρεζιδρονάτη (Residronate) και ιβανδονάτη (Ibadronate).

Μηχανισμός δράσης : Τα διφωσφονικά άλατα ασκούν ισχυρή ανασταλτική δράση στους οστεοκλάστες προκαλώντας απόπτωσή τους. Πιθανή θεωρείται και η δράση τους κατά της αγγειονεογένεσης και των νεοπλασμάτων των οστών. Εκτός της οστεοπόρωσης χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του πολλαπλού μυελώματος και των μεταστατικών όγκων των οστών που έχουν ως πρωτοπαθή εστία το στήθος, τον προστάτη και τον πνεύμονα [12] 

Παρενέργειες : Σπάνια επιπλοκή της μακροχρόνιας χορήγησης διφωσφονικών είναι η οστεονέκρωση της γνάθου (BRONJ), η οποία αρχικά είναι ασυμπτωματική και μοιάζει με συνηθισμένες οδοντιατρικές παθήσεις, όπως η τερηδόνα και η περιοδοντίτιδα, και μπορεί να οδηγήσει σε παθολογικό κάταγμα.

O κίνδυνος ανάπτυξης BRONJ ο συνδεόμενος με την χρήση των διφωσφονικών, αν και είναι εξαιρετικά μικρός, φαίνεται ότι αυξάνει εάν η διάρκεια της θεραπείας με διφωσφονικά ξεπερνάει τα 3 χρόνια. Το χρονικό αυτό διάστημα μπορεί να μειωθεί εάν ο άρρωστος κάνει χρόνια χρήση κορτιζόνης.

Ο άρρωστος συνιστάται να διακόπτει τα pe ros διφωσφονικά για διάστημα 3 μηνών πριν και μετά από οδοντιατρικές επεμβάσεις (συνολικά 6 μήνες – 3 μήνες πριν και 3 μήνες μετά).

ΠΡΟΣΟΧΗ

Οι ασθενείς που παίρνουν διφωσφονικά άλατα πρέπει να ενημερώνουν τον οδοντίατρό τους εάν πρόκειται να κάνουν κάποια οδοντιατρική επέμβαση [13]

Καλσιτονίνη σολωμού 

Χορηγείται είτε με ένεση είτε σε ρινικό Spray (Miacalcic,  Calsynar), κλπ

Μαγνήσιο

Υποστηρίζεται ότι οι περισσότερες περιπτώσεις μετεμμηνοπαυσιακής οστεοπόρωσης δεν οφείλονται σε έλλειψη ασβεστίου, γι’ αυτό και είναι αμφίβολο κατά πόσον η χορήγηση μεγάλων δόσεων ασβεστίου έχει αποτέλεσμα στην οστεοπόρωση (Guy E. Abraham, MD).

Αντίθετα, η μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση συνδέεται με την έλλειψη μαγνησίου. Το μαγνήσιο υπεισέρχεται στον μεταβολισμό του ασβεστίου και την σύνθεση της βιταμίνης D και εξασφαλίζει την αντοχή των οστών.

Παράγωγα παραθορμόνης (Teritaparide; Forsteo)

Χορηγείται υποδορίως σε ενέσιμη μορφή, καθημερινά για δύο χρόνια.

Ρανελανικό στρόντιο( Strontium Ranelate (Protelos)

Χορηγείται σε σκόνη, 2 g ημερησίως, προ φαγητού.

Βιταμίνη D3 

Cholicalciferol 800 IU ημερησίως ή Αlphacalcidol (One Alpha) 1 μg ημερησίως

Denosumab (Prolia)

Είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που δρα στον παράγοντα του Rank και αδρανοποιεί τους οστεοκλάστες. Χορηγείται υποδορίως κάθε 6 μήνες.

2.  ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, η αεροβική γυμναστική που φέρει το βάρος και οι ασκήσεις αντίστασης μπορούν να διατηρήσουν ή και να αυξήσουν την οστική πυκνότητα [16]. Οι τακτικές ασκήσεις, εάν γίνουν για ένα χρόνο, φαίνεται ότι αυξάνουν την οστική πυκνότητα της κνήμης [18].

Η άσκηση σε συνδυασμό με άλλες φαρμακολογικές θεραπείες, όπως η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, αυξάνει την οστική πυκνότητα περισσότερο από την θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μόνη της [19].

Εκτός από την αύξηση της οστικής μάζας, οι οστεοπορωτικοί ασθενείς έχουν βελτίωση της ισορροπίας και της βάδισης και μείωση του κινδύνου πτώσεων [20]