Η λέπρα (νόσος Hansen) οφείλεται στο μυκοβακτηρίδιο της λέπρας, το οποίο προσβάλλει κυρίως το δέρμα, τα περιφερικά νεύρα και τον βλεννογόνο της ρινός. Η λέπρα, ιδίως ο λεπρωματώδης τύπος, συνδέεται με ανεπάρκεια της κυτταροεπαγόμενης ανοσοαπάντησης και αυξημένη παραγωγή αυτοαντισωμάτων, ευρήματα ενδεικτικά αυτοάνοσης διαταραχής. Σε μερικές περιπτώσεις παρουσιάζεται με «ρευματικές» εκδηλώσεις.

Οζώδες ερύθημα (erythema nodosum leprosum) (αντίδραση λέπρας τύπου 2). Μπορεί να προηγείται, συμπίπτει ή έπεται των αρθρικών εκδηλώσεων και να μην συνοδεύεται από αρθρίτιδα. Η αρθρίτιδα η συνδεόμενη με το οζώδες ερύθημα της λέπρας αφορά μικρές και μεγάλες αρθρώσεις των άνω και κάτω άκρων και βελτιώνεται με τα ΜΣΑΦ και την θαλιδομίδη, ενώ η συνδεόμενη με το πρωτοπαθές οζώδες ερύθημα αφορά κυρίως τις μεγάλες αρθρώσεις των κάτω άκρων.

Αρθρίτιδα :

• Μπορεί να μην συνδυάζεται με οζώδες ερύθημα.
• Έχει μεγάλες ομοιότητες με την αρθρίτιδα της ΡΑ, με την οποία και μπορεί να συγχυθεί, ή άλλων ρευματικών νοσημάτων. Λόγω της μεγάλης συχνότητας θετικού RA test σε ασθενείς με λέπρα χωρίς αρθρίτιδα, η διάκριση της αρθροπάθειας της λέπρας από την ΡΑ βασίζεται στην απουσία οζιδίων, στην προτίμηση στο άρρεν φύλο, την μεγάλη συχνότητά της στη λέπρα και την πλήρη ύφεσή της με την αντιλεπρική θεραπεία.
• Είναι συνήθως οξεία, πολυαρθρική και συμμετρική και αφορά μεγάλες αρθρώσεις, ιδίως τα γόνατα και τις ποδοκνημικές (με/ή χωρίς ύδραρθρο), ή τις μικρές αρθρώσεις των χεριών, ιδιαίτερα τις ΜΚΦ και ΕΜΦ, και μερικές φορές των ποδιών (Chavez-Legaspi M et al, 1985).
• Σε αντίθεση με την αρθρίτιδα την συνδεόμενη με την αντίδραση λέπρας, είναι περισσότερο επίμονη και προοδευτική και αφορά μεγάλες κυρίως αρθρώσεις

Ιερολαγονίτιδα (συχνά).  

Διόγκωση χεριών-ποδιών: Μπορεί να παρατηρηθεί σε μερικούς ασθενείς με λέπρα, ιδίως στη διάρκεια της αντίδρασης λέπρας. Διάχυτο χρόνιο οίδημα του προσώπου, των χεριών και των ποδιών παρατηρείται συχνά στη διάχυτη λέπρα (λέπρα του Lucio).

Φαινόμενο Lucio: Είναι σύνδρομο αγγειακής κάκωσης. Παρατηρείται σε μερικούς ασθενείς με λεπρωματώδη τύπο λέπρας και μεγάλη αντιγονική φόρτιση χωρίς επαρκή ανοσολογική αντίσταση.

1.13.12.2  ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

• Οστικές νησίδες (σε ασθενείς με λεπρωματώδη λέπρα).

1.13.12.3   ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

• Αύξηση της ΤΚΕ (σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα αντίδραση λέπρας)
• Υπερπρωτεϊναιμία (κυρίως λόγω αύξησης της α2 και γ-σφαιρίνης)
• Θετικός RF (συχνά σε υψηλό τίτλο)
• Θετικά ΑΝΑ (στο 0-30% των ασθενών, συνήθως σε χαμηλό τίτλο)