ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Τεχνική McKenzie

Η μέθοδος McKenzie είναι κάπως περισσότερο αποτελεσματική από άλλες θεραπείες, οι οποίες χρησιμοποιούνται συχνά σε ασθενείς με οσφυαλγία, αν και η διαφορά δεν είναι κλινικά σημαντική και οι ενδείξεις για την αποτελεσματικότητάτης στην αναπηρία είναι αντικρουόμενες [Machado LA et al, 1976; Maxhado LA et al, 2010] 

Εκτός του ότι περιορίζει τις ανάγκες για υπηρεσίες φροντίδας υγείας, η τεχνική αυτή δεν φαίνεται να έχει ικανοποιητικό μακροπρόθεσμο όφελος [Machado LA et al, 2010]. 

Μια συστηματική ανασκόπηση δεν βρήκε σοβαρή διαφορά μεταξύ της μεθόδου McKenzie και των ασκήσεων κάμψης ή ενδυνάμωσης.

Πάντως, φαίνεται ότι η μέθοδος αυτή είναι αποτελεσματική σε ασθενείς με υποξεία και χρόνια οσφυαλγία.

Σε μία πολυκεντρική τυχαιοποιημένη μελέτη εμείωσε ταχέως τον πόνο και την χρήση φαρμάκων.

Συμπέρασμα

Η μέθοδος McKenzie φαίνεται ότι είναι αποτελεσματική σε ασθενείς με υποξεία και χρόνια οσφυαλγία

2. Τεχνική Alexander

Σε μία τυχαιοποιημένη μελέτη, 579 ασθενείς με χρόνια ή υποτροπιάζουσα οσφυαλγία είχαν, μετά από 24 συνεδρίες, ανακούφιση από τον πόνο με την τεχνική Alexander [Little P et al, 2008].

3. Ασκήσεις σταθεροποίησης της ΣΣ

Σκοπός των ασκήσεων σταθεροποίησης είναι να διατηρήσουν την σταθερότητα της ΟΜΣΣ.

Εδικότερα, επιδιώκουν να βελτιώσουν τον κινητικό έλεγχο και ιδιαίτερα τον νευρομυικό συντονισμό, την ισχύ και αντοχή των κεντρικών (σπονδυλικών) μυών και να διατηρήσουν την δυναμική σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης και του κορμού [van Duijvenbode IC et al, 2008].

Οι ασκήσεις σταθεροποίησης της ΣΣ μειώνουν τον πόνο, την αναπηρία και τον κίνδυνο υποτροπής μετά το 1^ο επεισόδιο της οσφυαλγίας [Hides JA et al, 2001].

Οι ασκήσεις σταθεροποίησης τονώνουν διάφορες ομάδες μυών, ιδιαίτερα τον εγκάρσιο κοιλιακό και τον οσφυϊκό πολυσχιδή [Calmels P et al, 2009].

Η σημασία των ασκήσεων αυτών είναι μεγάλη, δεδομένου ότι φαίνεται ότι η δυσλειτουργία των μυών αυτών σχετίζεται με χαμηλή οσφυαλγία και οδηγεί σε τοπική (οσφυϊκή) κλινική αστάθεια [Mafi JN et al, 2013, Roelofs PD et al, 2008].

4. Οικιακές ασκήσεις

Οι οικιακές ασκήσεις, καθοδηγούμενες από φυσιοθεραπευτή, μπορεί να μειώσουν τις υποτροπές, να αυξήσουν το χρονικό διάστημα μεταξύ των επεισοδίων της οσφυαλγίας και να μειώσουν την ανάγκη για υπηρεσίες φροντίδας υγείας [Fritz JM et al, 2008; Choi BK et al, 2010; Gellhorn AC et al, 2010].

5. Ειδικές ασκήσεις

Ειδικές ασκήσεις για την οσφύ δεν συνιστώνται, δεδομένου ότι οι ασκήσεις δεν φαίνεται να προσφέρουν κάποιο όφελος σε ασθενείς με οξεία οσφυαλγία. Πάντως, μετά την υποχώρηση του οξέος επεισοδίου της οσφυαλγίας, μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη των υποτροπών.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΕΙΑ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ

Οι ασκήσεις δεν φαίνεται να έχουν όφελος στην οξεία LBP

Μερικοί ασθενείς με οξεία οσφυαλγία (<4 εβδομάδες) έχουν μέτριο όφελος με τις ασκήσεις.

Πάντως οι συστηματικές ανασκοπήσεις δεν έχουν αποδείξει ότι οι γενικές ασκήσεις έχουν θεραπευτικό όφελος, συγκριτικά με άλλες συντηρητικές θεραπείες.

Μία συστηματική ανασκόπηση 11 τυχαιοποιημένων μελετών έδειξε ότι οι ασκήσεις σε ασθενείς με οξεία οσφυαλγία δεν ήταν περισσότερο αποτελεσματικές από καμιά θεραπεία ή άλλες συντηρητικές θεραπείες (ΜΣΑΦ/άλλα αναλγητικά, προγράμματα εκπαίδευσης των ασθενών ή/ και συμβουλές να μένουν ενεργητικοί).

Συμπέρασμα

Στην οξεία οσφυαλγία οι ενδείξεις για το όφελος των ασκήσεων είναι περιορισμένες

Οσφυαλγία και κλινοστατισμός

Σε μία συστηματική ανασκόπηση δύο μελετών σε ασθενείς με οξεία οσφυαλγία, αυτοί που παρέμειναν ενεργητικοί είχαν ελαφρώς ηπιότερο πόνο και κάπως βελτιωμένη λειτουργική αποκατάσταση, συγκριτικά με αυτούς που τους συστήθηκε να μείνουν στο κρεβάτι.

Συμπέρασμα

Οι ασθενείς με οξεία οσφυαλγία που παραμένουν δραστήριοι και ενεργητικοί έχουν μεγαλύτερη και μακροπρόθεσμη βελτίωση της λειτουργικότητας συγκριτικά με αυτούς που μένουν στο κρεβάτι

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΥΠΟΞΕΙΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ

Οι ασκήσεις έχουν αποτέλεσμα στην υποξεία/ χρόνια οσφυαλγία

Σε ασθενείς με υποξεία (4–12 εβδομάδες) και χρόνια (> 12 εβδ.) οσφυαλγία οι ασκήσεις προσφέρουν μέτριο όφελος.

Σύμφωνα με άλλες μελέτες ανακουφίζουν από τον πόνο και βελτιώνουν την λειτουργικότητα σε ασθενείς με χρόνια οσφυαλγία, συχνά για μεγάλο χρονικό διάστημα (≥1-3 χρόνια).

Καλύτερο αποτέλεσμα όταν συνδυάζονται με άλλες θεραπείες

Μεγαλύτερο όφελος έχουν οι ασκήσεις όταν συνδυάζονται με αεροβικές δραστηριότητες και γνωστικές συμπεριφορικές θεραπείες

Συμπέρασμα

Οι ασκήσεις πρέπει να αποφεύγονται σε ασθενείς με οξεία, πολύ επώδυνη, οσφυαλγία, αλλά μπορεί να βοηθήσουν αυτούς που έχουν χρόνια οσφυαλγία

Οι ασκήσεις έχουν καλύτερο αποτέλεσμα εάν συνδυασθούν με αεροβική και γνωστικές συμπεριφορικές θεραπείες

ΕΙΔΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΚΗΣΕΣΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙς ΜΕ ΥΠΟΞΕΙΑ/ΧΡΌΝΙΑ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ 

Σε ασθενείς με άτυπη οσφυαλγία το πρόγραμμα των ασκήσεων περιλαμβάνει :

• Συνδυασμό ενδυνάμωσης (κυρίως κοιλιάς και εκτεινόντων του κορμού), κινήσεις κάμψης/έκτασης,

• Ενδυνάμωση του πυρήνα (κυρίως των κοιλιακών και των εκτεινόντων του κορμού)  

• Κινήσεις κάμψης/έκτασης

• Κατεύθυνση προτίμησης (directional preference)

• Ασκήσεις σώματος – πνεύματος (mind-body exercises)

• Γενική φυσική κατάσταση

• Αεροβικές ασκήσεις

• Προγράμματα λειτουργικής αποκατάστασης

Ασκήσεις ενδυνάμωσης του «πυρήνα» (core strengthening )

Ο «πυρήνας» περιλαμβάνει τους κοιλιακούς, διαφραγματικούς, παρασπονδυλικούς και γλουτιαίους μυς και τους μυς του εδάφους της πυέλου και του ισχίου. Σκοπός των ασκήσεων αυτών είναι η ενδυνάμωση της σταθερότητας της οσφύος.

Πάντως, η προσθήκη ασκήσεων ενδυνάμωσης του πυρήνα δεν φαίνεται να επηρεάζει την μακροπρόθεσμη έκβαση, ούτε να μειώνει την συχνότητα των υποτροπών, αλλά μπορεί να βοηθήσει ορισμένες ειδικές ομάδες ασθενών με οσφυαλγία.

ΥΔΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ (AQUATIC THERAPY)

Μία συστηματική ανασκόπηση επτά ελεγχόμενων μελετών βρήκε ότι οι υδροθεραπευτικές ασκήσεις είναι ωφέλιμες σε ασθενείς με χρόνια οσφυαλγία, αλλά όχι περισσότερο από άλλες θεραπευτικές μεθόδους.