ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Οι φυσιοθεραπευτές συχνά συνιστούν την μέθοδο McKenzie ή ασκήσεις σταθεροποίησης της ΣΣ σε ασθενείς με οσφυαλγία.

Η μέθοδος McKenzie είναι κάπως περισσότερο αποτελεσματική από άλλες συχνά χρησιμοποιούμενες στην οσφυαλγία θεραπείες, αν και η διαφορά δεν είναι κλινικά σημαντική και οι ενδείξεις για την αποτελεσματικότητα της στην αναπηρία είναι αντικρουόμενες [Machado LA et al, 1976; MaxhadoLAetal, 2010] 

Ακόμα, εκτός του ότι μειώνει τις ανάγκες για υπηρεσίες φροντίδας υγείας, δεν φαίνεται να έχει ικανοποιητικό μακροπρόθεσμο όφελος [Machado LA et al, 2010]. 

• Οι ασκήσεις σταθεροποίησης της ΣΣ μειώνουν τον πόνο, την αναπηρία και τον κίνδυνο υποτροπής μετά το 1^ο επεισόδιο της οσφυαλγίας [Hides JA et al, 2001].

Σύμφωνα με μέτριας ποιότητας ενδείξεις, τα προγράμματα οικιακών ασκήσεων, καθοδηγούμενα από τον φυσιοθεραπευτή, μπορεί να μειώσουν τον ρυθμό των υποτροπών, να αυξήσουν το χρονικό διάστημα μεταξύ των επεισοδίων της οσφυαλγίας και να μειώσουν την ανάγκη για υπηρεσίες φροντίδας υγείας  [Fritz JM et al, 2008; Choi BK et al, 2010; Gellhorn AC et al, 2010].

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Ειδικές ασκήσεις για την οσφύ δεν συνιστώνται, δοθέντος ότι υπάρχουν περιορισμένες μόνο ενδείξεις ότι οι ασκήσεις είναι αποτελεσματικές σε ασθενείς με οξεία οσφυαλγία. Μόλις η οξεία φάση της οσφυαλγίας υποχωρήσει, οι ασκήσεις μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη των υποτροπών.

 Η αεροβική, οι ασκήσεις ενδυνάμωσης και ευλυγισίας ή συνδυασμοί των ασκήσεων αυτών δεν έχουν καλύτερο αποτέλεσμα από άλλες θεραπείες στην οξεία οσφυαλγία [Casazza BA et al, 1998; Hayden JA et al, 2005; Lau PM et al, 2008]

ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ - ΧΕΙΡΟΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ 

Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, οι χειρισμοί είναι εξίσου αποτελεσματικοί με τις συμβατικές ιατρικές θεραπείες σε ασθενείς με οξεία οσφυαλγία. Πάντως, δεν είναι γνωστό κατά πόσον μειώνουν τον κίνδυνο υποτροπής της οσφυαλγίας [Cherkin DC et al, 1998].

Χαμηλής ποιότητας ενδείξεις υποστηρίζουν ότι οι σπονδυλικοί χειρισμοί μπορεί να είναι περισσότερο αποτελεσματικοί στην βραχυπρόθεσμη ανακούφιση από τον πόνο (λιγότερο από 6 εβδομάδες), αλλά δεν είναι περισσότερο αποτελεσματικοί στη μείωση της αναπηρίας [Hancock MJ et al, 2007; Hoiriis KT et al, 2004; Assendelft WJ et al, 2004; Juni P et al, 2009]. 

Οι χειρισμοί μπορούν να γίνουν 2 φορές την εβδομάδα, συνήθως για 2-3 εβδομάδες [Airaksinen O et al, 2006]. Αλλοι συνιστούν να μην υπερβαίνουν τον 1 μήνα σε διάρκεια, εάν δεν έχουν αποτέλεσμα [Bigos S et al, 1994].

Αν και οι χειροπρακτικές τεχνικές θεωρούνται ασφαλείς εάν γίνουν από πεπειραμένο χειροπράκτη, μία συστηματική ανασκόπηση διεπίστωσε ότι οι τεχνικές αυτές (χειρισμοί, ρυθμίσεις θερμοκρασίας, ασκήσεις, μηχανικές συσκευές, εκπαίδευση ασθενούς) δεν βελτιώνουν τον πόνο και την αναπηρία, συγκριτικά με άλλες θεραπείες [Walker BF et al, 2011].

ΧΕΙΡΟΜΑΛΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΓΙΟΓΚΑ

Σε μία μελέτη, οι ασθενείς με οξεία οσφυαλγία που θεραπεύθηκαν με  χειρομαλάξεις είχαν την ίδια ανακούφιση από τα συμπτώματα σε σύγκριση με τους μάρτυρες που δέχθηκαν την συνήθη φροντίδα, αν και είχαν μεγαλύτερη ικανοποίηση [Eisenberg DM et al, 2007].

Μία τυχαιοποιημένη μελέτη βρήκε ότι η βινιγιόγκα (ένα είδος γιόγκα χαμηλής έντασης) είναι καλύτερη από τις συμβατικές ασκήσεις ή την αυτοφροντίδα [Sherman KJ et al, 2005].

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ : Οι ενδείξεις για την χρήση των χειρομαλάξεων στην οξεία οσφυαλγία είναι ανεπαρκείς

ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ

Αρκετές, χαμηλής ποιότητας, μελέτες έχουν δείξει ότι ο βελονισμός έχει ελάχιστο ή κανένα όφελος συγκριτικά με τον ψευδο-βελονισμό, την ναπροξένη ή την μοξοθεραπεία [Furlan AD et al, 2005; Kennedy S et al, 2008]. 

Αν και οι ενδείξεις που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα του βελονισμού είναι περιορισμένες, ο βελονισμός μπορεί να είναι οικονομικά αποδοτικός σε ασθενείς με οσφυαλγία χρονολογούμενη πέραν των 4 εβδομάδων [Lin CW et al, 2011].

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ : Ο βελονισμός γενικά είναι μια ασφαλής διαδικασία, αποτελεσματική στην χρόνια οσφυαλγία, αλλά η αποτελεσματικότητά της στην οξεία οσφυαλγία δεν είναι γνωστή. Πάντως, είναι μια καλή επιλογή σε ασθενείς που έχουν την δυνατότητα να την κάνουν.

ΜΟΞΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η μοξοθεραπεία συνδέεται στενά και συχνά ασκείται παράλληλα με τον βελονισμό. Συνίσταται στην τοπική και εστιασμένη εφαρμογή θερμότητας στα σημεία βελονισμού χρησιμοποιώντας μια πεπιεσμένη, κονιορτοποιημένη, εύφλεκτη ουσία («αψιθιά» ή «μόξα»), η οποία καίγεται πάνω ή κοντά στα σημεία που πρέπει να διεγερθούν. Η μόξα περιέχει μείγμα βοτάνων, κυρίως φύλλων αψιθιάς, και άλλων βοτάνων, όπως τζίντζερ, ροδόξυλου, ρίζας αγγελικής. κ.ά.

ΚΡΥΟ

Στην οσφυαλγία η τοπική εφαρμογή κρύου δεν φαίνεται να έχει αποτέλεσμα [French SD et al, 2006].

ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ

Η θερμότητα (μπουκάλια με ζεστό νερό, μαλακά θερμαινόμενα πακέτα με κόκκους, ζεστές πετσέτες ή ζεστά περιτυλίγματα, θερμά λουτρά, σάουνα, ζεστός ατμός, υπέρυθρες θερμικές λάμπες, ηλεκτρικά θερμαινόμενα μαξιλάρια,) μπορεί να ανακουφίσει από τον μυικό σπασμό.

Σε ασθενείς με οξεία και υποξεία οσφυαλγία μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα ζεστά περιτυλίγματα μπορεί να μειώσουν σημαντικά τον πόνο μέσα σε 5 ημέρες [Nadler SF et al, 2003; Nadler SF et al, 2003].

Οι θερμαινόμενες κουβέρτες ανακουφιζουν επίσης σημαντικά από την οξεία οσφυαλγία αμέσως μετά την εφαρμογή τους [Nuhr M et al, 2004].

Χαμηλής ποιότητας ενδείξεις έχουν δείξει ότι τις πρώτες 5 ημέρες της οξείας οσφυαλγίας η χρήση θερμότητας ανακουφίζει από τον πόνο και βελτιώνει την αναπηρία περισσότερο από μη ζεστά περιτυλίγματα, ΜΣΑΦ ή ακεταμινοφαίνη, αλλά δεν έχουν δείξει διαφορές μεταξύ εφαρμογής θερμότητας και τεχνικής McKenzie μετά από 7 ημέρες [French SD et al, 2006]. 

Μία χαμηλής ποιότητας μελέτη βρήκε ότι η θερμοθεραπεία σε συνδυασμό με εκπαίδευση ή ΜΣΑΦ είναι περισσότερο αποτελεσματική από την εκπαίδευση ή τα ΜΣΑΦ μεμονωμένα μετά από 14 ημέρες [Tao XG and Bernacki EJ, 2005].

ΑΛΛΕΣ, ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ, ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Ελξεις και κηδεμόνες

Οι έλξεις της οσφύος δεν προσφέρουν κανένα όφελος σε ασθενείς με οσφυαλγία με/ή χωρίς ισχιαλγία.

Οι κηδεμόνες έχουν μικρό θεραπευτικό όφελος στους περισσότερους ασθενείς με οξεία οσφυαλγία [van Tulder MW et al, 2000].

Η προληπτική χρήση κηδεμόνων από εργαζόμενους που σηκώνουν βάρη δεν φαίνεται να προσφέρουν μεγάλο όφελος [van Poppel MN et al, 2004; van Poppel MN et al, 2004; Van Tulder MW et al, 2000].

Τα υποστηρίγματα της οσφύος δεν είναι γνωστό κατά πόσον είναι περισσότερο αποτελεσματικά από μη παρέμβαση ή άλλες θεραπείες σε ασθενείς με οξεία οσφυαλγία [van Duijvenbode IC et al, 2008].

Στρώμα

Σε ασθενείς με χρόνια οσφυαλγία τα μέσης σκληρότητας στρώματα φαίνεται ότι είναι περισσότερο κατάλληλα από τα σκληρά στρώματα [Kovacs FM et al, 2003]. Ο ρόλος του στρώματος στην οξεία οσφυαλγία δεν έχει μελετηθεί. Η επιλογή του καταλληλότερου στρώματος από τους ασθενείς με οξεία οσφυαλγία εξατομικεύεται σε μεγάλο βαθμό.

Εκπαίδευση ασθενούς

• Ενημερώστε τον ασθενή σας ότι η μη ειδική οξεία οσφυαλγία είναι καλοήθης κατάσταση και μπορεί να υποχωρήσει από μόνη της ή με κάποια μικρή θεραπευτική παρέμβαση
• Συστήστε του να παραμένει ενεργός και δραστήριος όσο το δυνατόν περισσότερο, μέσα στα όρια του πόνου, να αποφεύγει περιστροφές και κάμψεις της σπονδυλικής στήλης, ιδιαίτερα όταν σηκώνει βάρη και να επιστρέφει στις φυσιολογικές του δραστηριότητες όσο το δυνατόν συντομότερα.
• Εξηγείστε στον ασθενή σας τα αίτια και τον μηχανισμό της οσφυαλγίας, την πρόγνωσή της και την περιορισμένη αξία των διαγνωστικών εξετάσεων (π.χ. μαγνητική τομογραφία, σπινθηρογράφημα)

Σκοπός της ενημέρωσης αυτής είναι να μειώσει την ανησυχία για την οσφυαλγία και να διδαξει τρόπους αποφυγής της επιδείνωσης ή των υποτροπών του πόνου.

Οι μελέτες υποστηρίζουν ότι η εξατομικευμένη εκπαίδευση του ασθενούς περισσότερο από 2 ώρες έχει καλύτερο αποτέλεσμα παρά χωρίς εκπαίδευση ή λιγότερο εντατική εκπαίδευση για πόνο ο οποίος επιμένει 4 ή περισσότερες εβδομάδες [Engers A et al, 2008].

Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι λιγότερο εντατική εξατομικευμένη εκπαίδευση έχει μικρό όφελος και είναι τουλάχιστον εξίσου αποτελεσματική με άλλες παρεμβάσεις για την οσφυαλγία [Engers A et al, 2008; Dahm KT et al, 2010].

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΚΛΙΝΟΣΤΑΤΙΣΜΟΣ  

Για πολλά χρόνια πιστευόταν ότι η ανάπαυση στο κρεβάτι είναι απαραίτητη σε ασθενείς με οξεία οσφυαλγία.

• Ο άρρωστος με οξεία οσφυαλγία μπορεί να ανακουφισθεί από τον πόνο εξίσου γρήγορα και πλήρως χωρίς να καθηλωθεί στο κρεβάτι
• Οι ασθενείς που υποχρεώνονται να αναπαυθούν στο κρεβάτι μπορεί να έχουν ελαφρώς χειρότερο πόνο και μικρότερη λειτουργική αποκατάσταση από αυτούς που παραμένουν περιπατητικοί
• Ο κλινοστατισμός δεν έχει κανένα πλεονέκτημα σε ασθενείς με ισχιαλγία
• Ο μακροχρόνιος κλινοστατισμός μπορεί να συνοδευθεί από επιπλοκές, όπως δυσκαμψία των αρθρώσεων, μυική ατροφία, οστεοπενία – οστεοπόρωση, έλκη εκ πίεσης και φλεβοθρομβώσεις Ο άρρωστος με οξεία οσφυαλγία δεν χρειάζεται να μείνει στο κρεβάτι και μπορεί να γυρίσει γρήγορα στις φυσιολογικές δραστηριότητες της καθημερινής του ζωής.

Πάντως, βέβαια αυτό εξαρτάται από την δουλειά που κάνει : π.χ. ένας υπάλληλος γραφείου με τακτικό, συγκεκριμένο, ωράριο μπορεί να επιστρέψει στη δουλειά του σχεδόν αμέσως. Αυτοί όμως που έχουν βαρειά, απαιτητική, εργασία ίσως χρειασθεί να επιστρέψουν σ΄ αυτην μετά από κάποιο χρονικό διάστημα.