Έρευνα

Γνωρίζετε αν διατρέχετε κίνδυνο οστεοπόρωσης;:

Φουκοσίδωση (Ανεπάρκεια α-φουκοσιδάσης)

ΦΟΥΚΟΣΙΔΩΣΗ (Ανεπάρκεια α-φουκοσιδάσης)

Η φουκοσίδωση ανήκει στην ομάδα των ολιγοσακχαριδώσεων ή γλυκοπρωτεϊνώσεων. Είναι πολύ σπάνιο αυτοσωμικό υπολειπόμενο νόσημα θησαυρισμού των λυσοσωμάτων οφειλόμενο σε ανεπάρκεια της α-φουκοσιδάσης, η οποία οδηγεί σε άθροιση φουκόζης στους ιστούς. Κλινικά, χαρακτηρίζεται από τράχυνση των χαρακτηριστικών του προσώπου, πολλαπλή δυσόστωση, προοδευτική ψυχοκινητική καθυστέρηση, μέτρια ηπατομεγαλία, κώφωση και αγγειοκερατώματα.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ

Επίπτωση. Λιγότερες από 100 περιπτώσεις φουκοσίδωσης έχουν αναφερθεί παγκοσμίως (Willems PJ et al, 1999). Οι 20 εξ αυτών προέρχονται από δύο γειτονικά χωριά της Νότιας Ιταλίας της επαρχίας Reggio Calabria, την Grotteria και την Mammola (Sangiorgi S et al, 1982).

Φυλή. Η φουκοσίδωση είναι συχνότερη στην Ιταλία, στον Ισπανο-Αμερικανικό πληθυσμό του Νέου Μεξικού και του Κολοράντο και στην Κούβα.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

Η φουκοσίδωση είναι σπάνιο αυτοσωμικό υπολειπόμενο νόσημα θησαυρισμού των λυσοσωμάτων οφειλόμενο σε ανεπάρκεια της α-φουκοσιδάσης, ενός ενζύμου το οποίο υδρολύει την φουκόζη από τα γλυκολιπίδια και την γλυκοπρωτεΐνη.

Η ανεπάρκεια του ενζύμου αυτού οδηγεί σε διάχυτη άθροιση γλυκολιπιδίων και ολιγοσακχαριδών περιεχόντων φουκόζη στους ιστούς πολλών οργάνων του σώματος, όπως ο σπλήνας, το δέρμα, η καρδιά, το πάγκρεας, ο θύμος, ο θυρεοειδής, οι νεφροί και ο εγκέφαλος (Brill PW et al, 1975; Beratis NG et al, 1977; Darby JK et al, 1988; Cragg H et al, 1997).

Το εναποτιθέμενο υλικό αποτελείται κυρίως από γλυκοασπαραγίνες (γλυκοπρωτεΐνες) και, σε μικρότερο βαθμό, ολιγοσακκχαρίδες, βλεννοπολυσακκχαρίδες και γλυκολιπίδια (Di Matteo G et al, 1969; Brill PW et al, 1975; Beratis NG et al, 1977; Darby JK et al, 1988; Cragg H et al, 1997).

Η νόσος μεταβιβάζεται σύμφωνα με το αυτοσωμικό υπολειπόμενο πρότυπο κληρονομικότητας. Το υπεύθυνο γονίδιο εντοπίζεται στο χρωμόσωμα 1p36-p34 (περιοχή FUCA 1) (Cragg H et al, 1997).

ΤΥΠΟΙ

Η φουκοσίδωση ταξινομείται σε 2 κύριους τύπους. Η διάκριση των 2 αυτών τύπων μεταξύ τους μπορεί να είναι δύσκολη εάν εμφανισθούν και οι 2 στην ίδια οικογένεια  (Brill PW et al, 1975; Darby JK et al, 1988; Cragg H et al, 1997).

Τύπος 1

Εκδηλώνεται πριν από το τέλος του 1ου έτους της ηλικίας με συχνές αναπνευστικές λοιμώξεις. Μετά το 1ο έτος της ηλικίας, οι πάσχοντες εμφανίζουν διανοητική και κινητική οπισθοδρόμηση. Αρχικά, δείχνουν σημεία υποτονικής αδυναμίας, αλλά αργότερα παρουσιάζουν υπερτονία και σπαστικότητα και ενίοτε σπασμούς. Το πρόσωπο των παιδιών με φουκοσίδωση είναι παρόμοιο με το παρατηρούμενο στην βλεννοπολυσακχαρίδωση τύπου Ι, με τράχυνση των χαρακτηριστικών του προσώπου και προβολή της γλώσσας.

Συχνά υπάρχει μεγαλοκαρδία, ηπατομεγαλία, αναστολή της ανάπτυξης και ήπια έως μέτρια πολλαπλή δυσόστωση. Άλλη συχνή εκδήλωση είναι ανιδρωσία, με σημαντική αύξηση του χλωριούχου νατρίου στον ιδρώτα. Ο θάνατος ενσκήπτει την 1η δεκαετία της ζωής.

Τύπος 2

Εχει ηπιότερη και περισσότερο μακροχρόνια διαδρομή, και οι ασθενείς συχνά επιβιώνουν μέχρι την ενηλικίωση (Di Matteo G et al, 1969; Gatti R et al, 1973; Darby JK et al, 1988; Fleming CJ et al, 1998). Χαρακτηρίζεται από ηπιότερη ψυχοκινητική αναστολή και ηπιότερες νευρολογικές εκδηλώσεις και angiokeratoma corporis diffusum. Το angiokeratoma corporis diffusum είναι χαρακτηριστικό του τύπου ΙΙ και πανομοιότυπο με το παρατηρούμενο στη νόσο Fabry.

Η διανοητική καθυστέρηση παρουσιάζεται μεταξύ 1ου και 2ου έτους της ηλικίας. Η περιεκτικότητα του χλωριούχου νατρίου στον ιδρώτα είναι φυσιολογική (Kousseff BG et al, 1976), αν και μπορεί να υπάρχει ανιδρωσία.

Στα ούρα των ασθενών με φουκοσίδωση έχουν ανευρεθεί αυξημένα επίπεδα γλυκοσυμπλόκων περιεχόντων φουκόζη περιλαμβανομένων φουκο-ολιγοσακχαριδών και φουκογλυκοπεπτιδίων. Κυτταροπλασματική κενοτοπίωση στα κυκλοφορούντα λεμφοκύτταρα παρατηρείται συχνά στον τύπο Ι και λιγότερο συχνά στον τύπο ΙΙ.

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ)

Μυοσκελετικές ανωμαλίες

  • Αδυναμία
  • Αμυοτροφία/αγενεσία μυών
  • Αναστολή ανάπτυξης
  • Ανώμαλο σχήμα/μέγεθος σπονδύλων
  • Βραχυκεφαλία
  • Διανοητική καθυστέρηση
  • Ελάττωση μυικού τόνου
  • Κύφωση
  • Μετωπιαίος ύβος
  • Οσφυική κύφωση
  • Συγκάμψεις αρθρώσεων

Δερματικές αλλοιώσεις

  • Λιποατροφία
  • Πάχυνση δέρματος
  • Υπεριδρωσία

Νευρολογικές διαταραχές

  • Παραπάρεση/τετραπάρεση
  • Προοδευτική διανοητική καθυστέρηση
  • Σπασμοί
  • Σπαστική τετραπληγία
  • Υπερτονία/σπαστικότητα
  • Υποτονία
  • Ψυχοκινητική καθυστέρηση

Οφθαλμικές ανωμαλίες

  • Θολερότητες κερατοειδούς
  • Στικτή αμφιβληστροειδοπάθεια (pigmented retinopathy)

Ανωμαλίες προσώπου

  • Τράχυνση χαρακτηριστικών προσώπου

Ανωμαλίες οργάνων

  • Προοδευτική εξασθένηση λειτουργίας χοληδόχου κύστης
  • Σπληνομεγαλία
  • Καρδιακές ανωμαλίες
  • Διόγκωση καρδιάς, γλώσσας, ήπατος και σπληνός
  • Χρόνια πνευμονική λοίμωξη

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η οριστική διάγνωση της φουκοσίδωσης γίνεται με την ανεύρεση της ανεπάρκειας της α-φουκοσιδάσης στα ούρα, τα λευκά αιμοσφαίρια, τους καλλιεργημένους ινοβλάστες ή άλλους ιστούς. Η προγεννητική διάγνωση γίνεται με την εκτίμηση της δραστηριότητας του ενζύμου στα κύτταρα του αμνιακού υγρού.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η μόνη ειδική θεραπεία της φουκοσίδωσης είναι η αλλογενική μεταμόσχευση μυελού των οστών, αν και έχουν μεταμοσχευθεί πολύ λίγες περιπτώσεις παγκοσμίως για να εκτιμηθούν τα αποτελέσματά της.



Who is who

Θέματα

Συλλογή Φωτογραφιών

Τι είναι ο ρευματολόγος

Βότανα-Φυσικές ουσίες