BORAGO OFFICINALIS

Οικογένεια: Boraginaceae

Κοινή ονομασία: Starflower

Ιδιότητες

Το βόραγο (Borago officinalis) είναι ένα ετήσιο βοτανικό φυτό. Είναι ιθαγενές της Μεσογείου, αλλά έχει πολιτογραφηθεί σε πολλές άλλες περιοχές. Τα φύλλα του είναι εδώδιμα και το φυτό καλλιεργείται για τον σκοπό αυτό στους κήπους μερικών Ευρωπαϊκών χωρών και για εμπορικούς λόγους, απ΄ όπου εξάγεται το έλαιο του βοράγου.

Περιγραφή φυτού

Το βόραγο φθάνει σε ύψος τα 60–100 εκατοστά και είναι αγκαθωτό ή τριχωτό σε όλη την επιφάνεια του στελέχους και των φύλλων. Τα φύλλα είναι απλά και έχουν μήκος 5-15 cm. Τα άνθη είναι πλήρη, με 5 στενά, τριγωνικά πέταλα και έχουν χρώμα κυανούν και μερικές φορές ρόδινο.

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Το έλαιο βοράγου προέρχεται από τους σπόρους του φυτού Borago officinalis (borage). Είναι μία από τις μεγαλύτερες πηγές γ- λινολενικού οξέος (GLA), ακόμα και από το έλαιο σπόρων blackcurrant, αλλά παρόμοια με το έλαιο ηράνθεμου.

Το έλαιο του βοράγου περιέχει GLA 24%. Το GLA μετατρέπεται σε διομο-γ-λινολενικόοξύ, το οποίο αναστέλλει την σύνθεση των λευκοτριενών. Το έλαιο του βοράγου μπορεί επομένως να έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιθρομβωτικές ιδιότητες, γι΄αυτό και  και έχει μελετηθεί στη θεραπεία των φλεγμονωδών νοσημάτων, της αρθρίτιδας, του ατοπικού εκζέματος και της αναπνευστικής φλεγμονής.

ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ

Το έλαιο του βοράγου είναι η πλουσιότερη πηγή γ-λινολενικού οξέος (GLA, 18:3, cis 6, 9, 12 - οκταδεκατριενοϊκό οξύ), όπου υπάρχει σε ποσοστό 17-28%. Το έλαιο του βοράγου περιέχει GLA σε ποσοστό 26-38% και επιπλέον τα εξής λιπαρά οξέα : 

• Παλμιτικό οξύ (10-11%) 
• Στεαρικό οξύ (3.5-4.5%)
• Ολεϊκό οξύ (16-20%) 
• Λινολεϊκό οξύ (35-38%)
• Εϊκοσενοϊκό οξύ (3.5-5.5%) 
• Ερουσικό οξύ (1.5-3.5%)
• Νερβονικό οξύ (1.5%).

Τα φύλλα του βοράγου περιέχουν μικρές ποσότητες αλκαλοειδών της πυρρολιζιδίνης, όπως ιντερμεδίνη, λυκοπσαμίνη, αμαβιλίνη και σουπινίνη. Οι ουσίες αυτές είναι ηπατοτοξικές. Ακόμα, περιέχουν μία άλλη, μη τοξική, ουσία, την θεσινίνη (thesinine).

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ

• Γαστρεντερικές παθήσεις (κολικοί, διάρροιες, κράμπες)
• Νοσήματα αναπνευστικού (άσθμα, βρογχίτιδα)
• Καρδιαγγειακές παθήσεις (καρδιακή ανεπάρκεια, υπέρταση, παθήσεις του αίματος)
• Νεφρικές παθήσεις (νοσήματα νεφρών και ουροδόχου κύστης)
• Ρευματικά νοσήματα (ρευματοειδής αρθρίτιδα)

Οι φυσιοπαθητικοί χρησιμοποιούν το βόραγο για την ρύθμιση του μεταβολισμού και του ορμονικού συστήματος και το θεωρούν ως καλό φάρμακο για την θεραπεία του PMS και των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, όπως της έξαψης του προσώπου [Gupta M et al, 2010].

Ένα μεθανολικό εκχύλισμα βόραγου έχει ισχυρές αντιαμοιβαδικές ιδιότητες [Leos – Rivas C et al, 2011].

Στο Ιράν, το βόραγο χρησιμοποιείται ως αφέψημα για την ανακούφιση από το κρυολόγημα, την γρίππη, την βρογχίτιδα, την ρευματοειδή αρθρίτιδα και την φλεγμονή των νεφρών.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Στη ρευματοειδή αρθρίτιδα

Leventhal LJ et al, 1993

Είδος μελέτης: 37 ασθενείς με ΡΑ που έπαιρναν μόνο με ασπιρίνη, ΜΣΑΦ ή/και CSs, έλαβαν 1.4 gγ-λινολενικού οξέος σε έλαιο βοράγου ημερησίως ή placeboεπί 24 εβδομάδες [Leventhal LJ et al, 1993].

Αποτέλεσμα: Οι ασθενείς που πήραν έλαιο βοράγου είχαν σημαντική μείωση του αριθμού των ευαίσθητων αρθρώσεων και του score της αρθρικής ευαισθησίας και διόγκωσης και του πόνου, συγκριτικά με τους ασθενείς που έλαβαν πλασέμπο.

Zurier RB et al, 1996

Είδος μελέτης: 56 ασθενείς με ΡΑ έλαβαν 2.8 g έλαιο βοράγου ημερησίως ή πλασέμπο επί 6 μήνες [Zurier RB et al, 1996].

Αποτέλεσμα: Οι ασθενείς που έλαβαν έλαιο βοράγου είχαν σημαντική βελτίωση του αριθμού των ευαίσθητων αρθρώσεων, του score της αρθρικής ευαισθησίας και διόγκωσης, του HAQ score και του πόνου, συγκριτικά με τους ασθενείς που πήραν πλασέμπο.

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ - ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ

Το έλαιο βοράγου δεν πρέπει να χορηγείται στη διάρκεια της κύησης, δεδομένου ότι οι προκαταρκτικές μελέτες έχουν δείξει ότι έχει τερατογόνο δράση και, επειδή ανταγωνίζεται την PGE, μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό [Kast RE, 2001].

ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Το έλαιο βοράγου μπορεί να περιέχει αμαβιλίνη (amabiline), ένα αλκαλοειδές της πυρρολιζιδίνης, το οποίο ενοχοποιείται για ηπατική βλάβη. 

Το έλαιο βοράγου, σε δόσεις 1.500-3.000 mg ημερησίως, μπορεί να προκαλέσει σπασμούς [Al-Khamees WAA et al, 2011].

ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ

• Κάψουλες 50 και 100 mg

ΔΟΣΗ

Μία κάψουλα 1-2 φορές ημερησίως, κατά προτίμηση μαζί με τα γεύματα

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Το έλαιο βοράγου είναι πλούσιο σε βασικά λιπαρά οξέα, τα οποία μπορεί να ρυθμίσουν το ανοσιακό σύστημα και έχει αντιφλεγμονώδεις δράσεις

Οι σχετικές πληροφορίες, αν και βασίζονται μόνο σε 2 μικρές κλινικές μελέτες και σε μικρό αριθμό ασθενών, δείχνουν ότι το έλαιο του βοράγου μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας