8.   ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ

Αμυλοειδές

Εχει την μορφή άμορφων εναποθέσεων χρώματος πρασίνου ασθενώς διπλοθλαστικών όταν χρωματισθούν με ερυθρό του Κογκό και εξετασθούν κάτω από πολωμένο φως. Η ανεύρεση αμυλοειδούς στο αρθρικό υγρό σχετίζεται καλά με τα ευρήματα της υμενικής βιοψίας, γι΄αυτό και η βιοψία μπορεί να αποφευχθεί σε ασθενείς με θετικά ευρήματα στο υγρό (72, 73).

Ηλεκτρολύτες

Στην οστεοαρθρίτιδα, οι στάθμες του νατρίου, του καλίου, του χλωρίου και των διττανθρακικών στο αρθρικό υγρό προσεγγίζουν εκείνες του ορού.

Ινωδογόνο - πλασμινογόνο

Το φυσιολογικό αρθρικό υγρό στερείται ινωδογόνου και περιέχει ίχνη μόνο πλασμινογόνου. Τόσο το ινωδογόνο, όσο και το πλασμινογόνο ανιχνεύονται στο οστεοαρθρικό υγρό, αλλά σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις, από τις παρατηρούμενες στις μετατραυματικές και φλεγμονώδεις αρθροπάθειες (118).

Νιτρικό οξείδιο

Εχει ανευρεθεί σε αυξημένες συγκεντρώσεις στο αρθρικό υγρό ασθενών με ΟΑ, συγκριτικά με μάρτυρες (135).

Ορμόνη απελευθέρωσης κορτικοτροπίνης (corticotropin-releasing hormone; CRH)

Τα επίπεδα της CRH είναι αυξημένα στο αρθρικό υγρό ασθενών με ΟΑ, αν και σε μικρότερο βαθμό απ΄ ό,τι στην ΡΑ (107).

Ορυζοειδή σωμάτια

Συναθροίσεις ιστών που κολυμπούν ελεύθερα μέσα στο αρθρικό υγρό φαίνονται ως ορυζοειδή σωμάτια (rice bodies). Τα ορυζοειδή σωμάτια παρατηρούνται στη ΡΑ και είναι αποτέλεσμα εκφύλισης του υμένα εμπλουτισμένου με φιμπρίνη (1).

Τάση οξυγόνου και pH

Η μέση τάση του οξυγόνου στα οστεοαρθρικά γόνατα ανέρχεται σε 43 mm Hg (εύρος 20-71 mm Hg), τιμή χαμηλότερη από την μέση τάση του οξυγόνου σε τραυματικές συλλογές (63 mm Hg) και υψηλότερη από αρθρικές συλλογές ασθενών με ΡΑ (27 mm Hg) (92).

Οι τιμές του PCO2 σχετίζονται με τις τιμές του PO2. Συλλογές >50 mL συνδέονται με επίπεδα PO2 στο αρθρικό υγρό <50 mmHg.

Αλλα

• Ινες χαρτιού
• Κόκκοι αμύλου
• Κρυοπρωτεΐνες
• Ρύποι
• Σκόνη
• Ταλκ
• Υλικά αρθρικών προθέσεων
• Φωσφορικό αλουμίνιο (87)
• Ωχρονοτικά θραύσματα

Αμυλο

Στην εξέταση με πολωμένο φως οι κόκκοι του αμύλου απεικονίζονται ως ζωηρώς διπλοθλαστικά σφαιρίδια, με χαρακτηριστική εικόνα «σταυρού της Μάλτας» (ΕΙΚΟΝΑ 27.23).

Υλικά αρθρικών προθέσεων

Σπάνια, τμήματα από μέταλλα ή πολυμερή αρθρικών προθέσεων ανευρίσκονται στο αρθρικό υγρό (31, 74).

Διάφορα υλικά (σκόνη, ρύποι, ίνες χαρτιού, τάλκ)

Παρατηρούνται συχνά στο αρθρικό υγρό στην μικροσκοπική εξέταση με πολωμένο φως. Η διάκριση των υλικών αυτών από τους πραγματικούς κρυστάλλους μπορεί να γίνει μετά από προσεκτική εκτίμηση του οπτικού σημείου των κρυστάλλων με τον compensator και σύγκριση της πολωμένης με την συμβατική μικροσκοπική εικόνα.

Φάρμακα και σκιαγραφικά υλικά

Μερικά φάρμακα και σκιαγαφικά υλικά μπορεί να επηρεάσουν τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων στο αρθρικό υγρό. Σε μία μελέτη, εντοπίσθηκε μεγάλος αριθμός λεμφοκυττάρων στο αρθρικό υγρό ασθενών με ΡΑ θεραπευόμενων με ΜΣΑΦ σε συνδυασμό με μεθοτρεξάτη, χρυσό ή υδροξυχλωροκίνη, συγκριτικά με ασθενείς θεραπευόμενους μόνο με ΜΣΑΦ (75).

Η ένεση ιονικού σκιαγραφικού μέσου με επινεφρίνη συνδέεται με λευκοκυττάρωση, ενώ έχουν ανευρεθεί φλεγμονώδεις αλλοιώσεις μετά από ένεση μη ιονικού σκιαγραφικού μέσου (76).