Ρευματική πολυμυαλγία Κλινική εικόνα
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Από τι χαρακτηρίζεται η ρευματική πολυμυαλγία ;
Η ρευματική πολυμυαλγία χαρακτηρίζεται από πόνους και δυσκαμψία στους ώμους, τον αυχένα, την πυελική ζώνη (γλουτούς, μηρούς) και τον κορμό, σε άτομα ηλικίας > 50 ετών (ΕΙΚΟΝΑ 1) [Brooks RC and McGee SR, 1997; Salvarani C et al, 2002; Salvarani C et al, 2008a; Salvarani C et al, 2012].
Οι σκιερές περιοχές δείχνουν τις τυπικές επώδυνες περιοχές στη ρευματική πολυμυαλγία, όπως η ωμική ζώνη, ο αυχένας και η πυελική ζώνη.
Τα συμπτώματα αυτά παρουσιάζονται συνήθως «εν αιθρία» και μερικές φορές απότομα. Οι άρρωστοι, εάν έχουν ήδη συμπτώματα από άλλες παθήσεις της περιοχής των ώμων (π.χ. περιαρθρίτιδα), του αυχένα (π.χ. κήλη δίσκου) ή της πυέλου (π.χ. θυλακίτιδα μείζονα τροχαντήρα) βιώνουν τα συμπτώματα αυτά «ως κεραυνός εν αιθρία» από την μια ημέρα στην άλλη και αναζητούν έντρομοι ιατρική βοήθεια. Οι άνθρωποι αυτοί, πολύ συχνά, επισκέπτονται τον ένα γιατρό μετά τον άλλο οι οποίοι συνήθως βάζουν και διαφορετική διάγνωση και αποδίδουν τα δραματικά αυτά συμπτώματα σε περιοχικά σύνδρομα, ψυχολογικά προβλήματα, ινομυαλγία, έλλειψη σεξ και δεν συμμαζεύεται.
Χαρακτηριστικά του πόνου
- Ο πόνος στους ώμους είναι συχνότερος στην αρχή της νόσου από τον πόνο στον αυχένα και το ισχίο και μπορεί να κυριαρχεί στα παρουσιαστικά συμπτώματα
- πόνος χειροτερεύει με τις κινήσεις και μπορεί να διαταράξει τον ύπνο
Χαρακτηριστικά δυσκαμψίας
Είναι πρωϊνή (όπως στη ρευματοειδή αρθρίτιδα) και διαρκεί τουλάχιστον 30 λεπτά και συχνά περισσότερο
- Η δυσκαμψία των ώμων και των ισχίων μπορεί να δυσκολεύει το ντύσιμο, π.χ. οι ασθενείς δυσκολεύονται να κουμπώσουν τον στηθόδεσμο πίσω από την πλάτη τους, να φορέσουν ένα πουκάμισο ή σακάκι ή να τραβήξουν τις κάλτσες τους.
- Μερικές φορές είναι τόσο σοβαρή, ώστε ο άρρωστος δεν μπορεί να γυρίσει στο κρεβάτι του το βράδυ ή να σηκωθεί απ’ αυτό μετά το πρωϊνό ξύπνημα
- Το φαινόμενο «gel» (δυσκαμψία μετά από ακινησία) είναι συχνά σοβαρό στην ρευματική πολυμυαλγία και μπορεί να οδηγήσει σε υποτροπή των συμπτωμάτων στη διάρκεια της ημέρας εάν ο ασθενής κάνει καθιστική ζωή. Τυπικό εύρημα είναι η αδυναμία ενεργητικής απαγωγής των ώμων πάνω από 90ο λόγω της δυσκαμψίας.
Υμενίτιδα και θυλακίτιδα
Το 50% των αρρώστων μπορεί να έχει κλινική υμενίτιδα περιφερικών αρθρώσεων (γόνατα, πηχεοκαρπικές και μετακαρπιοφαλαγγικές) [Chuang TY et al, 1982; Myklebust G et al, 1996; Salvarani C et al, 1998; Salvarani C et al, 1999].
Η αρθρίτιδα είναι συνήθως ήπια, μη διαβρωτική και ασύμμετρη. Η υμενίτιδα και η θυλακίτιδα πιστεύεται ότι είναι τα αίτια των ενοχλημάτων και της δυσκαμψίας. Πάντως, επειδή οι ώμοι και τα ισχία περιβάλλονται από μεγάλες μυικές μάζες, η υμενίτιδα των αρθρώσεων αυτών, όταν είναι ήπια, δεν μπορεί να ανιχνευθεί στην φυσική εξέταση.
Οίδημα και τενοντοελυτρίτιδα
Μερικοί ασθενείς με ρευματική πολυμυαλγία εμφανίζουν διόγκωση και στικτό οίδημα των χεριών, πηχεοκαρπικών, ποδοκνημικών και ράχης του ποδιού (ΕΙΚΟΝΑ 1) [Salvarani C et al, 1996]. Το οίδημα αυτό συνήθως συνυπάρχει με άλλα σημεία ρευματικής πολυμυαλγίας, αλλά μπορεί να είναι και η πρώτη εκδήλωση της νόσου, και φαίνεται ότι αντιπροσωπεύει τενοντοελυτρίτιδα και υμενίτιδα περιοχικών σχηματισμών.
Η τενοντοελυτρίτιδα μπορεί να προκαλέσει σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, το οποίο παρατηρείται στο 10-15% περίπου των ασθενών με ρευματική πολυμυαλγία [Salvarani C et al, 1998].
Διόγκωση και στικτό οίδημα του χεριού σε ασθενή με ρευματική πολυμαλγία.
Μείωση του εύρους κίνησης
Οι ασθενείς με ρευματική πολυμυαλγία μπορεί να έχουν μείωση του παθητικού και ενεργητικού εύρους κίνησης των ώμων, αυχένα και ισχίων.
Μυική ευαισθησία
Μολονότι η νόσος χαρακτηρίζεται ως «πολυμυαλγία», η μυική ευαισθησία δεν είναι κυρίαρχη εκδήλωσή της και η ευαισθησία στην περιοχή των ώμων οφείλεται μάλλον σε φλεγμονή του υμένα και των θυλάκων και όχι σε προσβολή των μυών.
Υποκειμενική αδυναμία
Αν και οι ασθενείς με ρευματική πολυμυαλγία αναφέρουν μυική αδυναμία, η προσεκτική κινητική εξέταση δείχνει ότι η μυική ισχύς είναι φυσιολογική. Εάν ο ασθενής έχει έντονο πόνο με τις ενεργητικές κινήσεις η κλινική εξέταση του μυικού συστήματος μπορεί να είναι δύσκολη.
Συστηματικά σημεία και συμπτώματα
Οι ασθενείς με ρευματική πολυμυαλγία μπορεί να έχουν μη ειδικά συστηματικά σημεία και συμπτώματα, όπως κακουχία, κόπωση, κατάθλιψη, ανορεξία, απώλεια βάρους και χαμηλόβαθμο πυρετό.
Πάντως, οι υψηλοί αιχμηροί πυρετοί που μπορεί να συνοδεύουν την κροταφική αρτηρίτιδα είναι σπάνιοι σε ασθενείς που έχουν μόνο ρευματική πολυμυαλγία.