ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΨΩΡΙΑΣΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

Η αιτιολογία της ΨΑ παραμένει άγνωστη. Η ανάπτυξη και διαιώνιση της νόσου πιστεύεται ότι οφείλεται σε γενετικούς, περιβαλλοντικούς και ανοσολογικούς παράγοντες.

 Η ψωρίαση μπορεί να υφεθεί μετά από αλλογενική μεταμόσχευση μυελού των οστών και να παροξυνθεί μετά από θεραπεία της ηπατίτιδας Cμε ιντερφερόνη-α. Η denovoανάπτυξη ή έξαρση της ψωρίασης και της ΨΑ σε ασθενείς με AIDSκαι ανεπάρκεια CD4 παραμένει αμφιλεγόμενη.

ΓΕΝΕΤΙΚΗ

Το 40% περίπου των ασθενών με ψωρίαση ή ΨΑ έχει οικογενειακό ιστορικό των νοσημάτων αυτών σε συγγενείς 1^ου βαθμού [10, 11]. Ο βαθμός της συμφωνίας στους μονοζυγώτες διδύμους ανέρχεται σε 35-70%, συγκριτικά με 12-20% στους διζυγώτες διδύμους.

Συσχέτιση με αντιγόνα ιστοσυμβατότητας

Πρώιμη ψωρίαση

• HLA-Cw6
• HLA-B57
• HLA-DR7
• HLA-B17 με παραλλαγή του HLA-Cw*0602

Ψωρίαση

• HLA-Cw6 (ή επιρρέπεια για ψωρίαση 1 [PSOR1] στο χρωμόσωμα  6) και άλλες επιρρεπείς για ψωρίαση περιοχές (PSOR2, PSOR3, PSOR4, PSOR5, PSOR6, PSOR7)
• Μεταγραφικός παράγοντας RUNX1

Ψωριασική αρθρίτιδα

• HLA-B7
• HLA-B27
• HLA-DR4
• HLA-38
• HLA-DR7

Ψωρίαση και ψωριασική αρθρίτιδα

• HLA-Cw6
• HLA-B13
• HLA-B17
• HLA-B57
• HLA-B39

Προγνωστικά για γονιδιακή εξέλιξη

• HLA-B39
• HLA-B27 (με την παρουσία HLA-DR7)
• HLA-DQ3 (με την απουσία HLA-DR7)

Προστατευτικά

• HLA-B22

Γονιδιακοί πολυμορφισμοί συνδεόμενοι με ψωρίαση και ψωριασική αρθρίτιδα

• Υποκινητής TNF-a (Tumor Necrosis Factor (TNF)-α promoter)
• Γονίδιο MICA (MHC class I chain gene A)
• CARD (Caspase-activating recruitment domain 15)
• IL-12
• ΙL-23p40
• Υποδοχέας IL-23

Άλλες περιοχές σχετιζόμενες με την ΨΑ είναι οι μικροδορυφορικοί πολυμορφισμοί του υποκινητή του TNF. Η ψωρίαση συνδέεται με τις χρωμοσωμικές περιοχές 17q, 4q και 6p, ιδιαίτερα με το χρωμόσωμα 6p. Τα επίπεδα των IgA και IgG ανοσοσφαιρινών είναι υψηλότερα σε ασθενείς με ΨΑ, ενώ της IgM, μπορεί να είναι φυσιολογικά ή μειωμένα.

ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Αυτοαντισώματα έναντι πυρηνικών αντιγόνων, κυτταροκερατίνες, επιδερμικές κερατίνες, πρωτείνες θερμικού shock (Autoantibodies against nuclear antigens, cytokeratins, epidermal keratins, heat-shock proteins)

Εχουν αναφερθεί σε ασθενείς με ΨΑ, ένδειξη ότι η χυμική ανοσία παίζει ρόλο στην παθογένεση της νόσου. Οι ιστολογικές αρθρικές και δερματικές αλλοιώσεις στην ΨΑ αποτελούν φλεγμονώδη αντίδραση και πιθανώς αυτοάνοση διαδικασία, επαγόμενη με ενεργοποίηση του συμπληρώματος.

Ενδείξεις που συνηγορούν υπερ της φλεγμονώδους φύσης των δερματικών και αρθρικών αλλοιώσεων στην ΨΑ είναι η υπερπλασία των υμενικών επενδυματικών κυττάρων και οι μονοπυρηνικές διηθήσεις, οι οποίες υποδύονται τις ιστοπαθολογικές αλλοιώσεις της ΡΑ.

Πάντως, η υπερπλασία των υμενικών επενδυματικών κυττάρων είναι ηπιότερη, τα μακροφάγα, λιγότερα και η αγγειοβρίθεια, μεγαλύτερη στον υμένα των ασθενών με ΨΑ, συγκριτικά με την ΡΑ.

Κυτταροκίνες

Οι κυτταροκίνες των βοηθητικών Τ-κυττάρων τύπου 1 (TNF-α, IL-1 β και IL-10) επικρατούν περισσότερο στην ΨΑ, παρά στην ΡΑ, ένδειξη ότι τα 2 αυτά νοσήματα οφείλονται σε διαφορετικούς υποκείμενους μηχανισμούς.

CD4 κύτταρα

Στην ΨΑ, ο αριθμός και το ποσοστό των CD4 Τ-κυττάρων στο περιφερικό αίμα είναι χαμηλότερα, ενώ τα κύτταρα αυτά υπάρχουν στις  δερματικές αλλοιώσεις και τον υμένα.

Δενδριτικά κύτταρα

Δενδριτικά κύτταρα έχουν ανευρεθεί στο αρθρικό υγρό ασθενών με ΨΑ και είναι αντιδραστικά στη μικτή λευκοκυτταρική αντίδραση.

Φαίνεται ότι τα κύτταρα αυτά παρουσιάζουν ένα άγνωστο αντιγόνο στα CD4⁺ κύτταρα μέσα στις αρθρώσεις και το δέρμα ασθενών με ΨΑ, οδηγώντας σε ενεργοποίηση των Τ- κυττάρων [17].

Ινοβλάστες

Οι ινοβλάστες του δέρματος και του αρθρικού υμένα ασθενών με ΨΑ έχουν αυξημένη υπερπλαστική δραστηριότητα και την ικανότητα να παράγουν αυξημένα ποσά IL-1, IL-6 και αυξητικούς παράγοντες προερχόμενους από τα αιμοπετάλια.

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι κυτταροκίνες οι εκκρινόμενες από ενεργοποιημένα Τ - κύτταρα και άλλα μονοπύρηνα προφλεγμονώδη κύτταρα προκαλούν υπερπλασία και ενεργοποίηση των υμενικών και επιδερμικών ινοβλαστών.

Λευκοτριένες

Οι ψωριασικές δερματικές πλάκες περιέχουν αυξημένα επίπεδα λευκοτριένης Β4. Οι ενέσεις λευκοτριένης Β4 προκαλούν ενδοεπιδερμικά μικροαποστήματα, ένδειξη ότι παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη της ψωρίασης.

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Ιοί – βακτηρίδια

Μερικές ιογενείς και βακτηριδιακές λοιμώξεις σχετίζονται με την ανάπτυξη ή έξαρση της ψωρίασης και της ΨΑ, ένδειξη ότι παίζουν κάποιο ρόλο στην παθογένεση των νοσημάτων αυτών .

Η φλυκταινώδης ψωρίαση είναι γνωστή επιπλοκή των στρεπτοκοκκικών λοιμώξεων. Πάντως, η απάντηση στα στρεπτοκοκκικά αντιγόνα από κύτταρα ασθενών με ΨΑ δεν διαφέρουν από κύτταρα ασθενών με ΡΑ, ένδειξη ότι οι λοιμώξεις από στελέχη στρεπτοκόκκων δεν παίζουν σημαντικό παθογενετικό ρόλο στην ανάπτυξη της ΨΑ.

Λοιμώξεις από HIV

Η ψωρίαση και η ΨΑ συνδέονται με το AIDS και κυριαρχούν σε μερικές ενδημικές για HIV περιοχές.

Αν και η επίπτωση της ψωρίασης σε ασθενείς με AIDS είναι παρόμοια με του γενικού πληθυσμού, οι ασθενείς με AIDS συνήθως έχουν περισσότερο εκτεταμένη ερυθροδερμική ψωρίαση και οι ασθενείς με ψωρίαση μπορεί να παρουσιάζονται με έξαρση της δερματικής τους νόσου εάν πάθουν AIDS.

ΚΑΚΩΣΕΙΣ

Στους ψωριασικούς ασθενείς, η αρθρίτιδα και η ακρο-οστεόλυση συνδέονται με φυσικές κακώσεις.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες φαίνεται ότι παίζουν ρόλο στην αιτιολογία της ΨΑ μέσω μιάς διαδικασίας υπεραντιγόνων αντιδρώντων με αυτοαντιγόνα.