ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ : Διάγνωση
ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ : Διάγνωση
Πολλοί άρρωστοι με πόνο σε μια ή περισσότερες αρθρώσεις «βαφτίζονται», πολύ συχνά, αβρόχοις ποσί, ότι πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα.
Εχει πράγματι ο άρρωστός μας οστεοαρθρίτιδα ;
Αυτό το ερώτημα είναι που πρέπει να μπαίνει στη σκέψη μας σε έναν άνθρωπο που παρουσιάζεται με πόνο σε μία ή περισσότερεςε αρθρώσεις. Για να είμαστε όμως σίγουροι ότι ο άνθρωπος αυτός έχει πράγματι οστεοαρθρίτιδα, πρέπει να ερμηνεύσουμε σωστά τα σημεία και συμπτώματα που έχει από την άρθρωση.
Π.χ. ο πόνος και άλλα συμπτώματα που οφείλονται στην οστεοαρθρίτιδα μπορεί να συγχυθούν με παθήσεις των μαλακών μορίων, όπως οι θυλακίτιδες που κατοικοεδρεύουν κοντά σε ορισμένες αρθρώσεις, όπως π.χ. το ισχίο (θυλακίτιδα του μείζονα τροχαντήρα) και το γόνατο (χήνεια θυλακίτιδα).
Ακόμα, ο πόνος που αναφέρει ο ασθενής σε μια αρθρική περιοχή μπορεί να προέρχεται (να είναι αντανακλαστικός) από οστεοαρθρίτιδα σε άλλες περιοχές ή να οφείλεται σε άλλες, άσχετες με οστεοαρθρίτιδα, παθήσεις.
Πόνος σε μίαν άρθρωση δεν σημαίνει πάντα οστεοαρθρίτιδα
Πρέπει λοιπόν να γνωρίζουμε ότι ο πόνος σε μίαν άρθρωση μπορεί να οφείλεται σε μερικές εκατοντάδες παθήσεις και όχι μόνο στην οστεοαρθρίτιδα. Εάν υποψιαζόμαστε ότι ο άρρωστός μας έχει οστεοαρθρίτιδα, πρέπει να του παίρνουμε ένα καλό ιστορικό, να του κάνουμε μια καλή κλινική εξέταση με όλους τους κανόνες της τέχνης και, εάν υπάρχει κλινική ένδειξη, ακτινογραφίες των πασχουσών αρθρώσεων σε συνδυασμό με επιλεγμένες εργαστηριακές εξετάσεις.
Εξετάσεις συνιστώμενες σε ασθενείς με υποψία οστεοαρθρίτιδας
Οι ακόλουθες εργαστηριακές εξετάσεις συνιστώνται σε ασθενείς με πιθανή οστεοαρθρίτιδα, ιδιαίτερα του γόνατος ή του ισχίου :
-
ΤΚΕ
-
Τίτλοι ρευματοειδούς παράγοντα
-
Εξέταση αρθρικού υγρού
-
Ακτινολογικές μελέτες των πασχουσών αρθρώσεων
Ορισμένες κλινικές εκδηλώσεις είναι περισσότερο ενδεικτικές της ιδιοπαθούς οστεοαρθρίτιδας, παρά άλλων νοσημάτων. Π.χ. η οστεοαρθρίτιδα δεν προσβάλλει εξίσου όλες τις αρθρώσεις, αλλά έχει ιδιαίτερη προτίμηση για τα δάκτυλα, τα γόνατα, τα ισχία και την σπονδυλική στήλη και σπάνια προσβάλλει τους αγκώνες, τον καρπό και τις ποδοκνημικές.
Εάν έχουν προσβληθεί άτυπες αρθρώσεις σε έναν ασθενή με υποψία ότι έχει οστεοαρθρίτιδα, πρέπει πάντα να αναζητούνται δευτεροπαθή αίτια που οδηγούν σε οστεοαρθρίτιδα.
Οι αρθρώσεις συνήθως προσβάλλονται ασύμμετρα στην οστεοαρθρίτιδα (ιδιαίτερα οι μεγάλες αρθρώσεις) και η αρθρική συλλογή, εάν υπάρχει, συνήθως δεν έχει φλεγμονώδεις χαρακτήρες (δηλ. λευκά αιμοσφαίρια < 2000/mm3).
Πάντως, η οστεοαρθρίτιδα δεν έχει απόλυτα ειδικά χαρακτηριστικά και τα ακτινολογικά ευρήματα μπορεί να συγχυθούν και να είναι δυσανάλογα σοβαρά συγκριτικά με τα κλινικά ευρήματα.
Για τους λόγους αυτούς, η διάγνωση της ιδιοπαθούς οστεοαρθρίτιδας δεν γίνεται με βάση ορισμένα ειδικά ευρήματα, αλλά με βάση το ιστορικό και το σύνολο των κλινικών εκδηλώσεων και των εργαστηριακών ευρημάτων (ΠΙΝΑΚΑΣ 1).
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ
Η κλινική διάγνωση της οστεοαρθρίτιδας γίνεται με βάση τα τυπικά συμπτώματα, την φυσική εξέταση, τα εργαστηριακά ευρήματα και τις απεικονιστικές μεθόδους (Πίνακας 1).
Καμμία από τις κλινικές εκδηλώσεις της οστεοαρθρίτιδας δεν είναι απόλυτα ευαίσθητη ή ειδική. Γενικά, όσο περισσότερες εκδηλώσεις υπάρχουν, τόσο πιθανότερη είναι η διάγνωση
Πριν γίνει η κλινική διάγνωση της οστεοαρθρίτιδας, πρέπει άλλα νοσήματα να μπαίνουν στη σκέψη και να αποκλείονται.
Εάν ο άρρωστος παρουσιάζει κλινικά και ακτινολογικά ευρήματα οστεοαρθρίτιδας σε αρθρώσεις οι οποίες δεν προσβάλλονται συχνά από την ιδιοπαθή οστεοαρθρίτιδα (π.χ. ώμοι, αγκώνες, καρποί και ποδοκνημικές) πρέπει να διερευνάται για υποκείμενα αίτια.
Η παρουσία ασβέστωσης του αρθρικού χόνδρου (χονδρασβέστωση) μπορεί να είναι το κλειδί για την παρουσία ενός ενδοκρινικού, μεταβολικού ή κληρονομικού νοσήματος το οποίο προδιαθέτει σε οστεοαρθρίτιδα.
Σοβαρός, οξύς αρθρικός πόνος είναι ασυνήθιστος στην οστεοαρθρίτιδα. Στην περίπτωση αυτή συνιστάται αρθροπαρακέντηση. Τα ευρήματα στο αρθρικό υγρό στην οστεοαρθρίτιδα συνήθως δείχνουν ελάχιστη φλεγμονώδη (WBC <2000/mm3) ή μη φλεγμονώδη διαδικασία. Στην εξέταση με μικροσκόπιο με πολωμένο φως κρύσταλλοι απουσιάζουν